Kriptoya Giriş 101 - (12) DeFi Nedir?

avatar
(Edited)

Blok zinciri veya kripto para dünyasına bir şekilde dahil olduysanız muhtemelen son birkaç yıldır birçok defa DeFi terimini duymuşsunuzdur. DeFi 2019 ve 2020 yılları boyunca popülaritesini attırdı ve şu anda blok zinciri teknolojisinin en önemli kullanım alanlarından bir tanesi haline geldi. Aşağıda DeFi ile ilgili okuyacaklarınız sistemin temel mantığını içermektedir. DeFi platformlarını kullanıp kullanmamak tamamen kendi kararınızdır. Burada yazılanların hiçbirisi yatırım tavsiyesi değildir.

ss_000_210426.jpg

DeFi nedir?
DeFi terimi Decentralized Finance kelimelerinin ilk iki harfinden meydana gelmiştir ve merkezi olmayan finans olarak Türkçe'ye çevrilebilir. Özetle DeFi insanların bankalar, havale platformları ve devletler tarafından verilen para birimleri gibi geleneksel finansal altyapıya güvenmek zorunda kalmadan paralarını yönetmek için kullandıkları merkezi olmayan finansal araçları, protokolleri ve platformları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Eski ve modası geçmiş geleneksel finansal sisteme bir alternatif sunarak veya eksik olduğu durumları kapatarak kullanıcıları güçlendiren yeni bir sistemdir. DeFi basit kullanıcı arayüzlerinden erişilebilen, açık, şeffaf ve akıllı sözleşmelerle desteklenen bir sistemdir.

Merkezi olmayan blok zincirlerinin üzerine inşa edilen DeFi uygulamaları, herhangi bir merkezi yönetim olmadan çalışmakta ve temelindeki akıllı sözleşmeler sayesinde insanların birbirlerine güvenmek zorunda kalmadan etkileşime girmelerine olanak sağlamaktadır.

DeFi'ın kullanıcılar için faydaları
DeFi'ın en önemli özelliklerinden bir tanesi kripto para cüzdanı ve internet bağlantısı olan herkesin herhangi bir giriş engeliyle karşılaşmadan merkezi olmayan finans dünyasına girebiliyor olmasıdır. DeFi ihtiyacı olanlara standart finansal hizmetler sunmanın ötesinde açıklık ve şeffaflığa dayalı olduğundan dolayı orijinal bir sisteme sahiptir. Katılımcılar istedikleri takdirde perde arkasında tam olarak neler olup bittiğini görebilir.

Diğer yandan, kullanıcıların kredi havuzlarına (lending pools) katkıda bulunarak dijital varlıkları üzerinden kolayca kar etmelerine yarar. Ayrıca varlıkların merkezi olmayan değişim platformlarında likidite havuzlarına (liquidity pools) yatırılarak takas edilebilmesini sağlar. Hem kredi havuzları hem de likidite havuzları çoğu zaman en yüksek faiz veren geleneksel bankaların bile çok üzerinde getiri sağlayabilir.

ss_001_210426.jpg

En yaygın DeFi kullanımları
DeFi yeni bir finansal sistem olmasına rağmen son yıllarda önemli ölçüde büyüdü ve bu sayede hem DeFi uygulamalarının sayısı hem de çeşitliliği arttı. günümüzde halihazırda kullandığımız tüm büyük finansal hizmetlere bir DeFi alternatifi bulunmaktadır. Hatta bazı DeFi uygulamaları ise tamamen benzersizdir. Aşağıda bazı yaygın DeFi kullanımlarını görebilirsiniz.

1- Açık borç verme protokolleri (Open Lending Protocols)
Borç verme protokolleri kullanıcıların dijital varlıklarını güvenli bir şekilde borç vermesine ve borç vermesine olanak tanırlar. Borçlular teminat olarak para yatırır ve genellikle sabit bir faiz oranı öderler. Borç verenler ise varlıklarından değişken bir getiri elde ederler. Çoğu popüler DeFi uygulamalarının akıllı sözleşmeleri denetlenmekte ve kullanımları güvenli kabul edilmektedir. Yine de özellikle yeni kurulmuş DeFi uygulamalarının tamamı güvenli olmayabilirler. Unutmayın dijital varlıklarınız cüzdanınızdan her ayrıldığında bir risk var demektir.

2- Otomatik piyasa yapıcılar (Automatic Market Makers)
Otomatik piyasa yapıcılar borsalardaki gibi arz ve talep dengesine göre fiyatın belirlenmesinden farklı olarak platformun likidite havuzunda depolanan varlıkların oranına göre bir kripto paranın fiyatını belirlerler. Fiyat matematiksel formüller kullanarak belirlenir ve otomatik olarak pazar oluşturulur. Örneğin X/Y likidite havuzunda 10 adet X parasından ve 100 adet Y parasından varsa, her X parası 10 Y parası değerindedir. X/Y likidite havuzunda al-sat yapıldıkça havuzdaki kripto para oranı değişecek ve fiyatın da değişmesine neden olacaktır.

3- Sentetik varlık ihraç platformları
Başlıktan hiçbir şey anlaşılmamış olabilir ancak bu platformlar temelde bir para biriminin, gerçek dünyadaki varlığın veya finansal ürünün fiyatını veya özelliklerini taklit edebilen çeşitli jetonlar oluşturulmasına izin veren uygulamalardır. Örneğin Amazon veya Google giib büyük hisse senetlerinin fiyatını izleyen sentetik jetonlar oluşturulabilmektedir. Bu platformlar kullanıcılara normalde girmelerinin çok zor olabileceği bir pazara girmelerine olanak sağlar ve bu nedenle de popülerdirler.

ss_002_210426.jpg

DeFi platformlarının kullanımları elbette bunlarla sınırlı olmamakla birlikte, dijital varlıkların hacker veya çökme gibi problemlere karşı sigortalanabildiği farklı uygulamalara da olanaklar sağlamaktadır. Son 2 yılda DeFi platformları %4500'ün üzerinde büyüme gerçekleştirmiş ve birçok kişinin dikkatini çekmiştir. Bazı DeFi platformları gerçekten karlı fırsatlar sunarken bazılarıyla sadece dolandırıcılık amacıyla kurulmuş olabilir. Bu nedenle herhangi bir DeFi platformuna yatırım yapmadan önce tam olarak ne yaptığınızı biliyor olmanız ve kaybetmeyi göze alabileceğiniz bir miktarı riske atmanız önemlidir. Tekrarlayalım, kripto varlıklar cüzdanınızdan çıktıkları anda risk altındadırlar.


Image Resources

Image 1 - Pixabay.com
Image 2 - Pixabay.com
Image 3 - Pixabay.com

This article was traslated from Ledger Academy



0
0
0.000
0 comments