Kriptoya Giriş 101 - (16) Kurtarma İfadeleri (Recovery Phrases) Nedir?

Günümüzde başta donanım cüzdanları olmak üzere pek çok cüzdan recovery phrases veya seed phrases olarak bilinen kurtarma ifadeleri vermektedirler. Bu ifadeler 12, 18 veya 24 kelimeden oluşabilir ve cüzdanınıza bir şekilde erişiminizi kaybetmeniz durumunda kripto varlıklarınızı sonsuza kadar kaybetmemenizi sağlarlar.

Kurtarma ifadelerini özellikle donanım cüzdanınızdaki veya bazı yazılım cüzdanlarındaki özel anahtarları hesaplamak için kullanılan bir ana anahtar olarak düşünebilirsiniz. Bu da kurtarma ifadeleriniz değişmediği sürece hesaplanan özel anahtarların da her zaman aynı olacağı anlamına gelmektedir. Özel anahtarlar, kurtarma ifadeleriyle "derivation path" adı verilen özel bir parametre sayesinde hesaplanmaktadırlar. Bu elbette çok teknik bir konu bu nedenle burada daha fazla detaya girmeden ana konumuza devam edelim.

Kurtarma ifadeleri olarak verilen kelimeler sözlükten tamamen rastgele üretilmemektedir. Bu kelimeler BIP-39 Kelime Listesi olarak bilinen bir listeden gelirler ve bu listede toplam 2048 adet kelime bulunur. Listenin tamamına arama motorlarından kolayca ulaşabilirsiniz ancak kelimelerin biliniyor olmasından dolayı korkmanıza hiç gerek yok. Toplamda 115.792.089.237.316.195.423.570.985.008.687.907.853.269.984.665.640.564.039.457.584.007.913.129.639.936 farklı olasılık var ve sizin kurtarma ifadenizdeki doğru kelimelerin, doğru sırayla bulunabilmesine kolayca imkansız diyebiliriz. Sizin için üretilen bu kurtarma ifadeleri anlamlı kelimelerden oluşsa da gerçekte kripto para birimi adresine benzeyen uzun bir veri dizine çevrilirler ve bu şekilde özel anahtarlarınızla ilişkilendirilirler.

Kurtarma ifadeleri de tıpkı özel anahtarlar kadar, hatta onlardan da fazla önemlidir. Kurtarma ifadelerinin daha fazla öneme sahip olmasının temel nedeni bu kelimelerle oluşturulan özel anahtarların farklı kripto para birimleriyle de bağlantılı olmasıdır. Yani Ethereum cüzdanınızın özel anahtarını çaldırırsanız Ethereum'larınız gider. Ancak içinde Bitcoin, Ethereum, AVAX veya diğer kripto paraları da tuttuğunuz cüzdanınızın kurtarma ifadelerini çaldırırsanız tüm kripto paralarınız gider.

Güvenlik, güvenlik, güvenlik
Kurtarma ifadelerinin neden çok önemli olduklarını ve mutlaka iyi saklanmaları gerektiğini gördük. Peki ama bu kelimeleri nasıl güvende tutabiliriz? Aşağıda birkaç tavsiyeyi görebilirsiniz;

• Kurtarma ifadenizi doğru yazdığınızdan emin olun. En az iki defa kontrol edin. Tek bir yanlışlık kripto varlıklarınıza bir daha ulaşamamanıza neden olabilir.
• Kurtarma ifadenizi asla kimseyle paylaşmayın. Cüzdanınızın üreticisi bile olsa.
• Kurtarma ifadenizi asla bir bilgisayara veya mobil cihaza girmeyin.
• Kurtarma ifadelerinizin fotoğrafını çekip bu fotoğrafı asla mobil cihazlarınızda, Dropbox veya Google Fotoğraflar gibi bulut depolama hizmetlerinde saklamayın.
• Kurtarma ifadenizi bir kağıda veya bu ifadeler için özel olarak üretilmiş metallere yazın ve kimsenin ulaşamayacağı güvenli bir yerde tutun.

Son bir şey
Donanım cüzdanlarınızın veya bazı yazılım cüzdanlarının kullandığı bu kurtarma ifadelerinin bir listeden geldiğini yazının başında belirtmiştim. Bu liste BIP-32 olarak bilinen bir standardın parçasıdır. Bu nedenle farklı cüzdanlar arasında da kullanılabilmesi mümkündür. Örnek olarak aldığınız donanım cüzdanının üreticisi iflas etti ve firma kapandı diyelim. Donanım cüzdanınız da zamanla ya bozuldu, ya da çalındı veya bir şekilde hasar gördü ve bu nedenle kripto paralarınıza ulaşamıyorsunuz. Elinizde 12-18 veya 24 kelimelik kurtarma ifadeniz varsa bu kelimeleri BIP-32 standardını destekleyen uyumlu başka bir cüzdana girebilir ve sayede kripto varlıklarınıza tekrar ulaşabilirsiniz.

Image Resources

Image 1 - Pixabay.com
Image 2 - Pixabay.com

This article was traslated from Ledger Academy