FAT32 mi exFAT mı? Farkları Nedir? Hangisi Daha İyidir?

FAT32 ve exFAT harici diskler için belirlenmiş dosya sistemi seçenekleridir. Dosya sistemleri bilgisayar verileriyle çalışmanın önemli bir parçasıdır ancak FAT32 veya exFAT arasında bir seçim yapıldığında bunun etkilerini çoğu durumda hemen görmek mümkün olmamaktadır. USB bellekler veya SD kartlar gibi harici diskleri biçimlendirirken genellikle iki ana dosya sisteminden birini seçeriz. Bu seçenekler FAT32 ve exFAT'tır.

Dosya sistemi nedir?
Dosya sistemi bilgisayarın depolama cihazının içindeki verileri düzenlemesinin bir yoludur. Dosya sistemleri veri parçalarını birbirinden ayırmak, kullanıcıların izinlerini yönetmek ve dosyaların özelliklerini depolamak gibi birçok şeyden sorumludur. Günümüzde FAT32 ve exFAT haricinde başka dosya sistemleri de bulunmaktadır ancak bu dosya sistemlerinin bazıları işletim sistemleri değişse de kullanılabilirken bazıları ise kullanılamamaktadır. Örneğin Apple kendine ait bir dosya sistemi olan APFS'yi (Apple File System) kullanmaktadır. Bir harici diski MAC üzerinde APFS olarak biçimlendirmeniz durumunda Windows bu harici diske veri yazabilmek için ekstra bir programa ihtiyaç duyacaktır. Bezer bir durum Windows için de geçerlidir. NTFS (New Technology File System) Windows tarafından tercih edilen bir dosya sistemidir. MAC bilgisayarlar bu dosya sistemiyle biçimlendirilmiş diskleri okuyabilseler de yazamamaktadırlar. Taşınabilir diskleri birden fazla bilgisayarla birlikte kullanma olasılığınız daha yüksek olduğu için FAT32 ve exFAT günümüzde kullanılan iki ana seçenektir. Hem FAT32 hem de exFAT işletim sistemlerinden bağımsız olarak çalışabilmekte ve takılı olduğu bilgisayar tarafından yönetilebilmektedir.

Neden harici disklerde FAT32 veya exFAT kullanılıyor?
Yukarıda da belirttiğim gibi harici disklerde FAT32 veya exFAT tercih edilmesinin ana sebebi harici diskin tüm işletim sistemlerinde çalışabilmesini garanti altına çalışmaktır. Ayrıca FAT32 veya exFAT büyük olasılıkla televizyonunuz, oyun konsolunuz veya routerınız tarafından da tanınacak ve içindeki dosyalara erişebilmeniz sağlanacaktır.

FAT dosya sistemi 1977 yılından bu yana kullanılmaktadır ve bir zamanlar işletim sistemleri için varsayılan dosya sistemiydi. Zamanla işletim sistemleri geliştikçe ve disklerin kapasiteleri arttıkça FAT'a düzenlemeler yapıldı. FAT günümüzde FAT32 olarak yoluna devam etmektedir. Buna karşılık exFAT 2006 yılında özellikle SD kartlar ve flash bellekler için kullanılmak üzere Microsoft tarafından geliştirilmiştir ve FAT32'nin bazı sınırlamaları kaldırmıştır. Microsoft, 2019 yılında exFAT'ın bilgilerini ve özelliklerini yayınlayarak exFAT'ın FAT32'nin halefi olmasını sağlamıştır.

Uyumluluk
FAT32 çok uzun zamandan bu yana kullanıldığından dolayı hemen hemen tüm cihazlarla uyumludur. Oyun konsolları, Android, iPhone, televizyonlar, medya oynatıcıları ve aklınıza gelebilecek diğer birçok cihaz büyük olasılıkla FAT32 dosya sistemi ile biçimlendirilmiş diskleri tanıyacaktır ve bir sorun çıkartmayacaktır. Diğer yandan exFAT ise henüz yeni bir dosya sistemidir. Kullandığınız cihazların büyük çoğunluğuyla da çalışacaktır ancak cihazınız ne kadar eskiyse çalışma ihtimali de o kadar azalacaktır. Örneğin Playstation 3 exFAT ile biçimlendirilmiş diskleri tanımazken, Playstation 4 ve Playstation 5 herhangi bir sorun çıkartmadan çalışacaktır.

Desteklenen dosya boyutları
FAT32'nin yaygın şekilde destekleniyor olmasına rağmen günümüzde yaşattığı en büyük dezavantaj dosya boyutu sınırlamasındadır. FAT32 en fazla 4GB boyutuna kadar olan dosyaları desteklemektedir ve 4GB'dan daha büyük tek parça dosyaların diske yazılmasına müsaade etmez. 4GB dosya boyutu geçmişte hiçbir sorun yaratmazken günümüzde büyük bir problem haline dönüşmektedir. Bugün için çok büyük bir problem gibi görünmemekle birlikte, yakın gelecekte disklerin kapasitelerinin artması sonucu FAT32 ile ilgili yaşanması muhtemel başka bir sorun ise diskin toplam boyutudur. FAT32 en fazla 8TB'ye kadar disklerde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Yani 8TB'nin üzerinde kapasiteye sahip bir disk alırsanız o diski FAT32 ile biçimlendirmeniz mümkün olmayacaktır. Öte yandan exFAT'ın dosya boyutları ve disk kapasitesi üzerinde pratik bir sınırlaması yoktur. Bu da exFAT'ı farklı bilgisayar, cihaz ve işletim sistemleri ile çalışanlar, büyük dosyaların transferlerini yapanlar için en iyi seçenek yapmaktadır.

Hangi dosya sistemini kullanmalıyım?
Dosya sistemleri disk biçimlendirilirken seçilir ve daha sonradan değiştirilmezler. Bu nedenle bir diski biçimlendirmeden önce hangi dosya sistemini kullanmak istediğinize karar vermeniz gerekmektedir. Bunun için kendinize iki basit soru sorabilirsiniz;

1. Bu diske asla 4GB'den büyük bir dosya yüklemek istemeyeceğime emin miyim?
2. Bu diski exFAT'ı desteklememe ihtimali olan eski bir cihazda kullanmam gerekecek mi?

Eğer her iki sorudan bir tanesine bile hayır cevabını veriyorsanız kesinlikle FAT32 ile yolunuza devam etmelisiniz.

Image Resources

Image 1 - Pixabay.com
Image 2 - Pixabay.com